ΤΕΥΧΟΣ 70

Καλοκαίρι 1999

Γεγονότων Διάκριση

Και πάλι για τον Αντίχριστο

"Αυτός ο πόλεμος, αν και παράνομος αφού διεξάγεται χωρίς τον ΟΗΕ, επικυρώνει το δικαίωμα της ανάμιξης σε οποιαδήποτε χώρα, σε περιπτώσεις σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πρόκειται, λοιπόν, για το πρώτο στάδιο μιας διαδικασίας, που οδηγεί στη δημιουργία μιας πλανητικής αστυνομίας. Παλιότερα, οι πόλεμοι γινόταν εν ονόματι των εθνών. Αυτός ο πόλεμος είναι διαφορετικός. Χρησιμεύει για την κατάργηση των εθνών. Ζούμε τον πρώτο πόλεμο της παγκοσμιοποίησης, ο οποίος σηματοδοτεί ένα ιστορικό βήμα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Οδεύουμε προς το τέλος των πατρίδων και την κατάργηση των συνόρων" (Φ. Μπεγκμπεντέ, στη γαλλική Μόντ, υπερασπιζόμενος τη "Νέα Τάξη").

Σάν χριστιανοί, δεν είναι δυνατόν να σιωπήσουμε, καθώς γινόμαστε μάρτυρες της εγκληματικής επίθεσης ενάντια στη γειτονική Γιουγκοσλαβία. Έχουν γραφεί πολλές αναλύσεις και γνώμες, μερικές πολύ καλές, ώστε θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι δεν χρειάζεται να προσθέσει κάτι. Όμως, εδώ, η ανάγκη δεν είναι να πεί κανείς κάτι παραπάνω, ή κάτι διαφορετικό. Η ανάγκη που σταθμίζουμε είναι να ενώσουμε τη φωνή, σε μια προσπάθεια να διακρίνουμε την αλήθεια και να σταθούμε με διάκριση απέναντι στην αληθινή φύση γεγονότων, που ο άρχοντας του κόσμου τούτου φροντίζει να σκεπάζει με το πέπλο της παραλλαγής, της διαστροφής, της διαβολής.

Οι αλλαγές που συμβαίνουν αλματωδώς τα τελευταία χρόνια έχουν αποκτήσει έναν καθαρό άξονα. Οι κοινωνίες μας σφυρηλατούνται με έναν καταναγκαστικό τρόπο, ώστε να οργανώσουν τις δομές τους, τους θεσμούς τους, με τρόπο που να είναι αμοιβαία συμβατός και αποδεκτός. Για το σκοπό αυτό ξοδεύουν τεράστια ποσά από τους κοινούς πόρους, ώστε συχνά έχει κανείς την εντύπωση ότι η αμοιβαία αυτή συμβατότητα εξαγοράζεται.

Κατά κάποιο τρόπο, εξαργυρώνεται στις μέρες μας μια παρακαταθήκη εμπειρίας που προέκυψε από τον αιματηρό πειραματισμό των τελευταίων αιώνων, και μάλιστα του αιώνα μας. Ο άκρατος φιλελευθερισμός της οικονομίας, που εξασφαλίζει τη μεγαλύτερη δυνατή οικονομική ελευθερία στα άτομα, υποκαθιστά κάθε μορφή κρατικής διαχείρισης και συλλογικής μέριμνας. Η μετάβαση από την οικονομία της βιομηχανικής παραγωγής στην οικονομία της παροχής υπηρεσιών, δημιουργεί την ανάγκη για όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ελευθερία και ταχύτητα στη διακίνηση ιδεών, πληροφοριών και ανθρώπινου κεφαλαίου. Έτσι, ο εθνικός χώρος χάνει τη στενή σημασία του και οι περιορισμοί που απορρέουν από την κυριαρχία των εθνικών κρατών εξαφανίζονται σταδιακά, με διεθνείς συνθήκες. Η διάδοση της τεχνολογίας εξασφαλίζει τις τεχνικές υποδομές που απαιτούνται ώστε όλα αυτά να υλοποιηθούν πρακτικά. Η διεθνοποίηση του εμπορίου, η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, η εξομοίωση των εκπαιδευτικών συστημάτων, η "ένωση" των εκκλησιών, είναι όψεις της κοινής συνισταμένης, που χαρακτηρίζει τη λεγόμενη "νέα τάξη" του τέλους του εικοστού αιώνα. Τα εθνικά-κρατικά μορφώματα δίνουν τη θέση τους σε υπερεθνικούς σχηματισμούς, οι οποίοι απαιτούν σε αντάλλαγμα, την εκχώρηση μέρους της κυριαρχίας και της εθνικής ανεξαρτησίας, αλλά και την ισοπεδωτική ομοιομορφία στον τρόπο που πολιτεύονται, πιστεύουν και ονειρεύονται οι άνθρωποι.

Το νεωτεριστικό πνεύμα της βιομηχανικής εποχής, αρνήθηκε τη διαχρονικότητα των αξιών χάριν ενός χρησιμοθηρικού εκσυγχρονισμού. Έφτιαξε τις κοινωνίες της ατομοκεντρικής αποξένωσης, που γνωρίσαμε στη νεώτερη Ευρώπη και στην Αμερική. Πρότεινε μια ψευδεπίγραφη ελευθερία, τυλίγοντας την ανθρώπινη προσωπικότητα στο σκληρυμένο καβούκι των "ατομικών" της δικαιωμάτων. Η μετα-βιομηχανική εποχή, που θεμελιώνεται με χαρακτηριστική εργατικότητα στις μέρες μας, δεν είναι κάποια "αντιπρόταση" σε όλα αυτά, αλλά μάλλον μια εκλεπτυσμένη τελειοποίηση και γενίκευσή τους. Πρόκειται για την εξασφάλιση μιας χωρίς όρους ελευθερίας στα άτομα, να πετύχουν υλικούς στόχους χωρίς δεσμεύσεις. Ο ελεύθερος ανταγωνισμός, για τον οποίο μιλούν όλοι, δεν είναι άλλο παρά η κατάργηση κάθε περιορισμού που μπορεί να δρά προστατευτικά απέναντι σε αξίες.

Οι κινητήριες δυνάμεις που εργάζονται, τουλάχιστον φανερά, για όλα αυτά είναι η Αμερική και η Ενωμένη Ευρώπη. Η γιουγκοσλαβική κρίση έδειξε καθαρά ότι η ομοψυχία τους πάνω σ΄ αυτούς τους στόχους ξεπερνά κάθε κομματική ή εθνική διάκριση. Η αφοσίωσή τους είναι τέτοια, ώστε δεν δίστασαν να συμφωνήσουν ακόμη και στη διάπραξη του φοβερού εγκλήματος του οποίου γινόμαστε μάρτυρες. Δεν δίστασαν να χαλκεύσουν, να ψευδομαρτυρήσουν, να δολοφονήσουν, να καταστρέψουν, να υπονομεύσουν το μέλλον εκατομμυρίων αθων ανθρώπων. Τα έκαναν αυτά προφασιζόμενοι ότι χτυπούν έναν εθνικιστή δικτάτορα. Όλοι, όμως ξέρουμε, ότι ο αδιάκριτος βομβαρδισμός των αμάχων και η βάρβαρη συστηματική καταστροφή, δεν είναι τρόπος για να πέσει δικτάτορας. Όλοι ξέρουμε ότι οι ίδιοι οι Αμερικανοί στήριξαν δικτάτορες πολύ χειρότερους από τον Μιλόσεβιτς και συνεχίζουν να στηρίζουν μέχρι σήμερα. Ξέρουμε ότι όχι μόνο δεν αντέδρασαν στην πολιτική των εθνικών εκκαθαρίσεων άλλων ηγετών, αλλά αντίθετα τους βοήθησαν κιόλας. Ξέρουμε, πια, ότι όλοι γνώριζαν και συμφωνούσαν ότι η επίθεση του ΝΑΤΟ θα δημιουργούσε το κύμα των προσφύγων και την κορύφωση του όποιου διωγμού επέβαλε ο Μιλόσεβιτς. Πίσω, λοιπόν, από τα υποκριτικά προσχήματα πρέπει να αναζητηθούν αληθινές αιτίες.

Σκοπός δεν είναι να χτυπηθεί ο Μιλόσεβιτς. Αυτό που χτυπούν με τόση μανία, είναι ένα πλέγμα αξιών που δεν συμβαδίζει με τη "νέα τάξη" που προσπαθούν να επιβάλλουν. Διαισθάνονται τις εστίες της αντίδρασης, ανάμεσα σε λαούς που έχουν ρίζες σε μια πίστη διαφορετική από τη δική τους. Η πιστή προσήλωση των Σέρβων στην πολιτιστική κοιτίδα που αποτελεί γι΄ αυτούς το Κοσυφοπέδιο, στέλνει ένα μήνυμα που δεν ενθαρρύνει την αφομοίωση των Βαλκανίων σε δομές που απαιτούν την εκχώρηση μέρους τουλάχιστον της εθνικής κυριαρχίας. Αντίστοιχο πρόβλημα πνευματικής ασυμβατότητας και προσήλωσης στην ιδέα της εθνικής κυριαρχίας, που εκδηλώνεται και με εθνικιστικές τάσεις, δημιουργεί η Ρωσία, όπως από καιρό έχουν διαβλέψει διορατικοί εργάτες της παγκόσμιας τάξης. Και εκεί, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, όπως με τους αδύναμους Σέρβους. Διότι, παρόλη την παρακμή της, η Μόσχα αποτελεί κέντρο συσπείρωσης, έχει πηγές ανεκμετάλλευτου πλούτου, και τηρεί πιστά το πυρηνικό της οπλοστάσιο.

Η Γιουγκοσλαβία, προφανώς, είναι ο αδύναμος, που χτυπιέται για τον παραδειγματισμό των ισχυρότερων. Αυτό το διαισθάνεται η Ρωσία και σε κάποιο βαθμό και η Κίνα, που αν και δεν έχει πνευματικούς δεσμούς με τη Ρωσία, προς το παρόν δεν συμπορεύεται και με τη Δύση. Ανήκει στην πλευρά των "κακών". Αλήθεια, τελικά, πόσο "λάθος" ήταν το χτύπημα στην Κινεζική πρεσβεία;

Η Αποκάλυψη, αποκαλεί τον Αντίχριστο "υπεραιρόμενο υπέρ πάντα λεγόμενον Θεόν ή σέβασμα". Αυτός, ζητά από τους βασιλείς της γης να του εκχωρήσουν την εξουσία τους. Μιλά ως δράκων και απαιτεί από όλους να τον προσκυνήσουν. Ένα από τα στοιχεία που ξεσήκωσε το κοινό αίσθημα των Ελλήνων και προκάλεσε τη δυσπιστία απέναντι στη συστηματική προπαγάνδα ήταν η ύβρις, η απεχθής υπεροψία, η προφανής αήθεια των λόγων και της δημόσιας παρουσίας των ηγετών του λεγόμενου ελεύθερου κόσμου. Υποκρινόμενοι τους υπερασπιστές της ηθικής τάξης, εκτέλεσαν με ψυχρότητα μια βαρβαρότητα ασύγκριτα μεγαλύτερη από τα εγκλήματα που τάχα αγωνίζονταν να αποτρέψουν. Μέσα όμως στο ψήλωμα του νού τους ξεχνούν μια βασική πνευματική αλήθεια. Αυτοί που γίνονται πιόνια στα χέρια του διαβόλου, παίρνουν σειρά στην αλυσίδα της διαβολικής καταστροφικής μανίας. Γιατί ο διάβολος ποτέ δεν χαρίζει, σε κανέναν.

Για μια ακόμη φορά, μέσα σε λίγα χρόνια, γινόμαστε μάρτυρες κοσμοϊστορικών αλλαγών. Το τέλος της χιλιετίας σημαδεύεται από συγκυρίες, που οφείλουν να μας προετοιμάσουν, να μας διεγείρουν, να μας προβληματίσουν. Να μας θέσουν, ίσως, σε μια "πολεμική" εγρήγορση, που στη γλώσσα των ορθοδόξων ονομάζεται νήψη. Αντιμέτωποι με τον κυκεώνα της εποχής πρέπει να έχουμε τη δύναμη να διακρίνουμε που βαδίζει ο κόσμος γύρω μας και να περισώσουμε όσα σημαντικά, έστω στα όρια της τοπικής εκκλησιαστικής μας κοινότητας, ή απλώς της κατ΄ οίκον Εκκλησίας.

Θεολογικά θέματα

Για την αμαρτία και τη μετάνοια

Ο λόγος για τον οποίο δημιουργηθήκαμε είναι να ενωθούμε με τον Θεό και μεταξύ μας με αγνή και καθαρή αγάπη. Κάθε τι που μας χωρίζει από τον Θεό, μας απομακρύνει από αυτό τον στόχο και είναι αμαρτία. Δεν έχει σημασία αν μας φαίνεται σωστό, θετικό ή ηθικό. Εφόσον μας χωρίζει από τον Θεό δεν παύει να είναι αμαρτία.

Ίσως είναι πιο εύκολο να χάσει κανείς την ψυχή του μέσα από τις αρετές, παρά μέσα από τις αδυναμίες του. Ο λόγος είναι ότι αρχικά στη Δύση και κατόπιν στην Ανατολή, η εκκλησιαστική παράδοση υποβαθμίστηκε σ΄ έναν ηθικό κώδικα. Οι άνθρωποι συνήθισαν να διδάσκονται ένα είδος ηθικού νόμου, με αποτέλεσμα η πίστη να αντικατασταθεί σταδιακά από το νόμο. Ο ηθικισμός ήρθε ως υποκατάστατο της εν Χριστώ ζωής και έπεισε τους ανθρώπους ότι το να είναι με τον Ιησού Χριστό εξαρτιόταν από την ηθική τους συμπεριφορά. Όμως, και ένας ειδωλολάτρης μπορεί κάλλιστα να είναι ηθικός. Σε πολλές ειδωλολατρικές κοινωνίες το έγκλημα είναι άγνωστο και οι νέοι σέβονται γονείς και ηλικιωμένους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό απ΄ ότι στη δική μας κοινωνία. Αν η καρδιά της πίστης μας ήταν η ηθική μας συμπεριφορά, θα είμασταν φτωχότεροι πνευματικά κι από πολλούς ειδωλολάτρες.

Οι άνθρωποι κατανόησαν την αμαρτία ως τη συμπεριφορά που δεν ακολουθεί τον ηθικό κώδικα που δημιούργησαν. Ξέχασαν ότι η ουσία της χριστιανικής ζωής είναι η εν Χριστώ ζωή. Λησμόνησαν ότι καμία πράξη δεν έχει ηθική αξία αν δεν πηγάζει από την καρδιά και δεν έχει ως κίνητρο την αγάπη. Έτσι άφησαν απ΄ έξω την αγάπη και υιοθέτησαν την έννοια της ηθικής. Ακόμα όμως και η ηθική τους, τους χώριζε από τον Θεό, γιατί κίνητρό της ήταν ο φόβος του νόμου και όχι η αγάπη. Μπορεί κανείς να επιδεικνύει μια ηθική συμπεριφορά για πολλούς λόγους: Είτε γιατί έχει σκληρή καρδιά, είτε από εγωισμό. Υπάρχουν άνθρωποι που διατηρούν την παρθενία τους για μια ολόκληρη ζωή, μόνο και μόνο γιατί είναι αρκετά εγωϊστές για να μοιραστούν το σώμα τους με κάποιον άλλον. Άλλοι, ζούν πολύ ηθική ζωή, γιατί έχουν πολιτικές φιλοδοξίες, κι ο τρόπος αυτός τους βοηθά να ανέλθουν γρήγορα στους πολιτικούς τους στόχους. Και άλλοι πάλι ζούν ηθικά γιατί είναι γεμάτοι φόβο και ανασφάλεια.

Όταν ο άνθρωπος βιώνει την εν Χριστώ ζωή, τότε ξεπερνά όλες τις απορίες του σχετικά με την ηθική. Το μόνο ερώτημα που πραγματικά τον ενδιαφέρει είναι αν ο τρόπος της ζωής του τον χωρίζει από τον Θεό κι όχι αν είναι σύμφωνος με κάποιον κώδικα. Η έλλειψη αγάπης είναι πραγματικά αμαρτία. Σε κανέναν όμως ηθικό κώδικα δεν θα βρεί κανείς την αναγκαιότητα για αληθινή αγάπη. Στην πραγματικότητα όμως, η αληθινή αγάπη είναι η μόνη που μπορεί να νικήσει τη δύναμη του Διαβόλου και να μας ενώσει με τον Θεό. Μόνο μια τέτοια ζωή, που έχει ως κίνητρό της την αληθινή αγάπη, μπορεί να είναι πραγματικά ηθική.

Τι εννοούμε άραγε, όταν λέμε πώς πρέπει να μετανοήσουμε; Μετάνοια σημαίνει αλλαγή πορείας, καινούρια προοπτική στη ζωή μας. Συχνά κανείς προσέρχεται στην εξομολόγηση νομίζοντας πώς μετάνοια είναι να στοχαστεί τις αμαρτίες του και να απολογηθεί για τις πράξεις του. Θεωρείται η αμαρτία ως καταπάτηση του νόμου, σαν να επρόκειτο για οδική παράβαση για την οποία ο ιερέας θα απαντήσει με πρόστιμο! Το αληθινό όμως νόημα της μετάνοιας είναι να αλλάξει ο άνθρωπος τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται τα πράγματα. Να σπρώξει κανείς τον εαυτό του μακρυά από τον εγωισμό ώστε να αγαπήσει αληθινά. Αν σκεφτόμαστε τις αμαρτίες μας μόνο μέσα από τον φόβο, τότε δεν απολογούμαστε από πραγματική μετάνοια, αλλά γιατί φοβόμαστε πώς δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από τις συνέπειες. Κάτι τέτοιο, ίσως να είναι χρήσιμο στην αρχή, αλλά το να μένει κανείς σ' αυτό, δεν συνιστά πνευματική πρόοδο. Ο άνθρωπος που μετανοεί αληθινά νιώθει την καρδιά του βαρειά, λόγω της απομάκρυνσης από τον Θεό. Μετανοεί γιατί αγαπά τον Θεό και θέλει να υπακούσει σ΄ Αυτόν. Ο άνθρωπος που δεν γνωρίζει τον Θεό, νιώθει φόβο, διότι είναι φυσικό να φοβάται το άγνωστο. Όσο όμως τον γνωρίζει, μέσω του Χριστού, τόσο περισσότερο τον αγαπά. Και τότε ο φόβος απομακρύνεται και αντικαθίσταται από την αγάπη.

Δεν υπάρχει τίποτα που να μας χωρίζει τόσο από τον Θεό, όσο το να είμαστε κενοί από αγάπη. Η ψυχή που κατανοεί την αληθινή σημασία της χριστιανικής ζωής, γνωρίζει ότι όλο το μυστήριο της σωτηρίας έχει να κάνει με το μυστήριο της ανιδιοτελούς και συμπάσχουσας αγάπης. Η αληθινή αγάπη είναι δώρο του Αγίου Πνεύματος και γιαυτό είναι η μόνη δύναμη που μπορεί να μεταμορφώσει την ανθρώπινη ψυχή. Για να προοδεύσει όμως κανείς σ΄ αυτήν απαιτείται ο αγώνας μιας ολόκληρης ζωής.

Το νόημα του γάμου

Το παρακάτω κείμενο αποτελεί συνέχεια του άρθρου "Για την αγάπη και τον Γάμο", που δημοσιεύσαμε στο προηγούμενο τεύχος (69) της Επίγνωσης, σε περίληψη από το βιβλίο του αρχιεπισκόπου Λάζαρ (Πουχάλο) "Οn love and Marriage", Synaxis Press.

Ι

"Χρειάζεται να σάς αναλύσω, γιατί και ο γάμος είναι μυστήριο της Εκκλησίας;
Ο Χριστός ανέλαβε την Εκκλησία και Εκείνη δημιουργήθηκε από Αυτόν, και Αυτός
ενώθηκε μαζί Της με σχέση πνευματική... Επομένως, ο γάμος είναι ο τύπος της
παρουσίας του Χριστού" (Αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου, ομιλία προς Εφεσίους).

Ο Θεός δημιούργησε τον άνδρα και τη γυναίκα και τους κάλεσε να ενωθούν μεταξύ τους, να ζήσουν με σύμπνοια και αρμονία και να παραμερίσουν κάθε άλλη σχέση. Και τους κάλεσε να ενωθούν ψυχικά σε βαθμό, ώστε να γίνουν "σάρκα μία" (Γεν. 2:24). Στον παράδεισο, αυτή η ένωση ήταν πραγματικότητα. Στην πεσμένη κατάσταση, όμως, εισχώρησαν στην ανθρώπινη φύση κάθε είδους διαιρέσεις και ο δεσμός ανάμεσα στον άνδρα και τη γυναίκα εφθάρη. Λόγω αυτής της φθοράς επιτράπηκε και το διαζύγιο, ακριβώς επειδή η ανθρώπινη καρδιά σκληρύνθηκε (Ματθ. 19:7-8). Παλαιότερα, υπήρχε ένας βαθμός προστασίας των γυναικών, που οφείλονταν κατά πολύ στο θεσμό της προίκας, αλλά πέρα από τέτοιους κοινωνικούς περιορισμούς, ο χωρισμός στην αρχαιότητα ήταν απλά η προφορική ανακοίνωση του άνδρα προς τη γυναίκα, ότι ο γάμος τους πήρε τέλος. Ο γάμος είχε χάσει τον θείο προορισμό του και είχε γίνει ένα είδος συμφωνίας για συμβίωση, για "συγκατοίκηση". Πρακτικά, υποβαθμίστηκε σε κοινωνικό και σεξουαλικό καθήκον.

Με την έλευση του Χριστού, υπήρξε μια δραματική αλλαγή στον τρόπο κατανόησης του γάμου. Ο Χριστός, όχι μόνο αποκατέστησε το πραγματικό νόημα του γάμου, αλλά προσέδωσε σ' αυτό και την πληρότητά του. Με την ενανθρώπισή του, ο "νέος Αδάμ" αποκαθιστά το κάθε τι στον αρχικό του προορισμό και σκοπό. Ο Χριστός ξανάνοιξε τις πύλες του Παραδείσου και ξαναφύτεψε τον κήπο της Χάριτος, μέσα στην Αγία Του Εκκλησία.

Ως Χριστιανοί ζούμε μέσα στη Βασιλεία των Ουρανών. Ο άνθρωπος δεν έχει ακόμη επιστρέψει στην Εδέμ, αλλά ο Παράδεισος, μ' έναν πνευματικό τρόπο, έχει ξαναγυρίσει ανάμεσα στους ανθρώπους. Όσοι πιστεύουμε στη Βασιλεία του Θεού πρέπει να αγωνιστούμε να υιοθετήσουμε τα μέτρα και τις αρχές της Βασιλείας του Θεού και όχι του πεσμένου κόσμου. Ο άνθρωπος μπορεί να επανακτήσει τον παράδεισο μέσα στην καρδιά του, δηλαδή να αγωνιστεί ώστε να επιστρέψει και να σκηνώσει εκεί το Πνεύμα το Άγιο. Διότι, πρέπει να ζήσουμε τη Βασιλεία του Θεού από τούτη τη ζωή, εάν προσδοκούμε να κατοικήσουμε εκεί, αιωνίως.

Με την φανέρωση της Βασιλείας των Ουρανών, μέσα στην Εκκλησία, ο γάμος επιστρέφει στον αρχικό του προορισμό, για τον οποίο ο Χριστός τον δημιούργησε στον Παράδεισο. Όπως ο Χριστός ενώνεται με τους ανθρώπους στην Εκκλησία Του, έτσι και ο άνδρας ενώνεται με τη γυναίκα στο γάμο. Έτσι, ο γάμος γίνεται μέρος και φανέρωση του λυτρωτικού μυστηρίου, της Οικονομίας του Χριστού.

ΙΙ

Για τον άνθρωπο που είναι υποδουλωμένος στα άλογα πάθη, ο τύπος και η αποκάλυψη, που εμπεριέχονται στην ανθρώπινη σεξουαλικότητα, συσκοτίζονται. Με τον όρο σεξουαλικότητα δεν εννοούμε απλώς τον "σαρκικό έρωτα". Η σεξουαλικότητα σημαίνει όλη τη δημιουργία του ανθρώπου πάνω στη διάκριση ανάμεσα σε άνδρα και γυναίκα. Όταν η σεξουαλικότητα εγκλωβίζεται μέσα σε στερεότυπα, τότε εμποδίζεται να ανυψωθεί στον πραγματικό της προορισμό. Η ανθρώπινη σεξουαλικότητα είναι δυνατή και μυστηριώδης και συγχρόνως γεμάτη λεπτότητα και ευαισθησία. Είναι απλή και αγνή, ενώ την ίδια στιγμή περιέχει τις πιο πολύπλοκες, ευμετάβλητες και ευαίσθητες όψεις των ανθρώπινων σχέσεων. Πίσω από αυτές τις φυσικές αντιφάσεις βρίσκεται η πάλη ανάμεσα στα πάθη της πεσμένης φύσης και στον σκοπό για τον οποίο δόθηκε η σεξουαλικότητα.

Ο άνθρωπος ανακαλύπτει την πραγματική του ολοκλήρωση μόνον μέσα από έναν διάλογο αγάπης, προσευχής και δοξολογίας του Δημιουργού, με σκοπό να κοινωνήσει κι αυτός με την αθανασία μέσω της Θεότητας. Γνωρίζουμε πώς ο άνθρωπος δεν δημιουργήθηκε για να πεθάνει. Πρόθεση του Θεού για τον άνθρωπο δεν ήταν ο θάνατος, αλλά η ζωή, μέσω της ένωσής του με τον Δημιουργό. Ωστόσο, ο Θεός, που γνωρίζει τα πάντα, προέβλεψε εξ΄ αρχής και πρό των αιώνων την ανθρώπινη πτώση από αυτή την κατάσταση της ενότητας, και επομένως το γεγονός του θανάτου. Εξαιτίας αυτού, έβαλε τη σεξουαλικότητα μέσα σ' όλη τη δημιουργία και τη συνέδεσε μάλιστα και με τη διαιώνιση, με το μυστήριο της ζωής, μέσω της αναπαραγωγής.

Ο άνδρας και η γυναίκα, λοιπόν, δημιουργήθηκαν με τέτοιο τρόπο, ώστε ακόμα και στην κατάσταση της πτώσης, να μπορούν μ' έναν ολοκληρωμένο τρόπο να εκπληρώνουν την αποκάλυψη της οποίας είναι εικόνες: της ένωσης του Χριστού και της Εκκλησίας, σε μια κοινωνία αγάπης, που κρατά το μυστικό της αθανασίας. Ο Απόστολος Παύλος, μιλώντας στους Εφεσίους για το μυστήριο της ανθρώπινης σεξουαλικότητας λέει: "Αυτό το μυστήριο είναι μεγάλο, γιατί μιλά για τον Χριστό και την Εκκλησία".

"Ο Θεός ο αιώνιος, ο τα διηρημένα συναγαγών εις ενότητα και σύνδεσμον διαθέσεως τιθείς άρρηκτον, ο ευλογήσας Ισαάκ και Ρεβέκκαν, και κληρονόμους αυτούς της σής επαγγελίας αναδείξας. Αυτός ευλόγησον και τους δούλους σου τούτους..."

Οι άνθρωποι δεν δημιουργήθηκαν για να ζήσουν σε εγωϊστική απομόνωση, αλλά για να συμβιώσουν σε μία αγιασμένη ενότητα, αυξανόμενοι στην αγάπη. Μέσα σ΄ αυτή την αρμονία, μπορούν να προαχθούν στην πνευματική αγάπη και να πλησιάσουν τον Δημιουργό. Προοδεύοντας στη μεταξύ τους αγάπη, αποκτούν μια γεύση εκείνης της υπέρτατης και τελείας αγάπης, που ελευθερώνεται από τα δεσμά των σαρκικών παθών και ενώνει τον άνθρωπο με τον Θεό.

ΙΙΙ

Την ώρα της τελετής της στέψης, ο άνδρας κι η γυναίκα οδηγούνται τρείς φορές γύρω από το τραπέζι, πάνω στο οποίο βρίσκεται το Ευαγγέλιο. Και καθώς στρέφονται, ψάλλονται τρείς ύμνοι, οι οποίοι επεξηγούν τόσο την τριπλή στέψη όσο και το πλήρες νόημα του γάμου:
"Ησαία χόρευε . η Παρθένος έσχεν εν γαστρί, και έτεκεν Υιόν τον Εμμανουήλ, Θεόν τε και άνθρωπον. Ανατολή όνομα αυτώ. όν μεγαλύνοντες, την Παρθένον μακαρίζομεν".

Ο νυμφίος και η νύφη κοσμούνται με το στεφάνι της χαράς. Γιατί ο Χριστός, όπως προείπε ο Προφήτης, ήρθε στον κόσμο για να επανασυνδέσει την ανθρώπινη φύση με τον Εαυτό Του και να την αναγεννήσει μέσα στην Αγία Του Εκκλησία. Το ζευγάρι στεφανώνεται με αυτή τη χαρά, εικονίζοντας τη λύτρωση, καθώς οι δύο ενώνονται σε ένα, με τον σύνδεσμο του Αγίου Πνεύματος.

Καθώς το ζευγάρι στρέφεται για δεύτερη φορά γύρω από το Ευαγγέλιο, ψάλλουμε:
"Άγιοι Μάρτυρες, οι καλώς αθλήσαντες και στεφανωθέντες, πρεσβεύσατε προς Κύριον, ελεηθήναι τας ψυχάς ημών".
Το ζευγάρι στέφεται επίσης με το στεφάνι του μαρτυρίου. Όπως ακριβώς ο Χριστός αγάπησε την Εκκλησία Του και έδωσε τη ζωή του γι΄ Αυτήν (Εφεσ. 5:25), με τον ίδιο τρόπο τώρα, η σύζυγος και ο σύζυγος καλούνται να θυσιάσουν τον εγωϊσμό τους και την φιλαυτία τους, να τερματίσουν το "εγώ" και να το μετατρέψουν σε "εμείς". Θα απαρνηθούν τον εαυτό τους, ο ένας για τον άλλο και αργότερα για τα παιδιά τους. Θα γίνουν πρόθυμα "μάρτυρες", υπερνικώντας την ιδιοτέλειά τους από αγάπη για τον άλλον. Μέσα από αυτή τη θυσία, η ανθρώπινη φύση θεραπεύεται και λυτρώνεται, εάν "δι' υπομονής τρέχωμεν τον προκείμενον ημίν αγώνα" (Εβρ. 12:1).

"Δόξα σοι Χριστέ ο Θεός, Αποστόλων καύχημα, Μαρτύρων αγαλλίαμα, ών το κήρυγμα, Τριάς η ομοούσιος".
Ο άνδρας και η γυναίκα γίνονται μάρτυρες και απόστολοι Χριστού, αγωνιζόμενοι να βιώσουν το Ευαγγέλιο και να το διδάξουν στα παιδιά τους, ποιμαίνοντας την οικογένειά τους, όπως οι απόστολοι και οι επίσκοποι ποίμαναν την Εκκλησία. Επιπλέον, η νύφη και ο νυμφίος, λαμβάνουν κάτι από την αγαπητική ενότητα της Αγίας Τριάδος, καθώς "οι δύο έσονται εις σάρκα μίαν" (Γεν. 2:24, Ματθ. 19:5), "ώστε ουκέτι εισι δύο, αλλά σάρξ μία" (Ματθ. 19:6).

Όταν το ζευγάρι στέφεται από την Εκκλησία, η ένωσή τους αγιάζεται στον ουρανό και στη γή και ο γάμος τους δεν αφορά μόνο τους ίδιους, αλλά αποτελεί υπόθεση ολόκληρης της Εκκλησίας, ολόκληρου του Σώματος του Χριστού. Γι΄αυτόν ακριβώς τον λόγο δεν νοείται "ιδιωτικός γάμος", που εξαιρεί έστω κι έναν πιστό από τη συμμετοχή του στο μυστήριο. Ο γάμος είναι λειτουργική ακολουθία, που τελείται με την παρουσία του συνόλου "του λαού του Θεού". Για τους χριστιανούς, ο λαός του Θεού είναι η άμεση οικογένειά τους, έχουν κοινό Πατέρα, τον Θεό, και κοινή Μητέρα, την Εκκλησία. Τα μυστήρια της Εκκλησίας δεν είναι προσωπική υπόθεση του ιερέα, που τελούνται για τους πιστούς με μαγικές, τελετουργικές πράξεις. Τα μυστήρια είναι "λειτουργικά", πράγμα που σημαίνει σύναξη των πιστών και όχι απλά μια τελετουργία. Ο ορθόδοξος γάμος είναι υπόθεση ολόκληρης της σύναξης των πιστών, στην οποία ο πρεσβύτερος, ως χειροτονημένος αντιπρόσωπος της σύναξης, προεδρεύει.

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ